مسجد فتحیه ترکیه از جمله بناهای تاریخی بازمانده از عصر امپراطوری بیزانسی است که در همان عصر به عنوان کلیسای پاماکاریستوس شناخته می شد. اما این کلیسا در سال 1591 میلادی به مسجد تبدیل شد و امروزه به عنوان یک موزه ای از آن استفاده می شود. این بنا نمونه خوبی از معماری عصر بیزانسی نیز به حساب می آید. بنایی که بعد از ایاصوفیه و کلیسای چورا شامل بیشترین تعداد موزاییک های بیزانسی در استانبول است و بیشتر هم به خاطر همین تزیینات موزاییکی اش معروف است.
این کلیسا- مسجد که پس از بازسازی سال 1949 میلادی به یک موزه تبدیل شد در محله چارشامبا منطقه فاتح در داخل محدوده شهر دیوار دار استانبول قرار دارد. موزه ای همه روزه از ساعت 9 صبح تا ساعت 17 عصر به روی بازدیدکنندگان باز است و هزینه بازدید از این موزه برای هر نفر نیز در حدود TL60 (لیر) است. در این مقاله نیز کارشناسان سایت سفیران سفر به دنبال ارایه اطلاعات تکمیلی در خصوص یکی دیگر از جاذبه های توریستی شهر استانبول هستند.
تاریخچه مسجد فتحیه ترکیه
اکثر مورخان و باستان شناسان معتقدند که کلیسای پاماکاریستوس بین قرون 11- ام و 12- ام میلادی ساخته شده است. خیلی از موزخان و باستان شناسان نیز سازه اصلی این کلیسا را به میخائیل دوکاس نسبت می دهند و برخی دیگر نیز پایه گذاری این بنا را به دوره کومننیان ربط می دهند. بعد از سقوط کنستانتینوپل در سال 1453 میلادی نخست کرسی سر اسقف ارتدوکس از هاگیا صوفیه به کلیسای حواریون مقدس منتقل شد. سپس در سال 1456 میلادی نیز به کلیسای پاماکاریستوس منتقل شد و تا سال 1587 میلادی نیز این کلیسا کرسی و مقر سر اسقف ارتدوکس بود.
اما 5 سال بعد ، سلطان عثمانی مراد سوم این کلیسا را به مسجدی تبدیل کرد و به افتخار فتح گرجستان و آذربایجان به دست خودش نام آن را مسجد فتحیه یا Fethiye Camii گذاشت. پس از آن نیز این بنا در اثر بی توجهی کمی تخریب شد. که در نهایت پس از سال ها بی توجهی، سرانجام این مجموعه در سال 1949 میلادی توسط موسسه بیزانتین آمریکا و دومبارتون اوکس بازسازی شد. با وجود اینکه بنای اصلی همچنان به صورت یک مسجد باقی ماند ولی از آن به بعد پارکلسیون به یک موزه تبدیل شد. نهایتا در سال 2021 میلادی نیز یکسری بازسازی بر روی این بنا انجام شد و نهایتا پروژه بازسازی در اواخر سال 2022 میلادی به پایان رسید.
مسجد فتحیه ترکیه یا کلیسای پاماکاریستوس؟
واقعیت این است که اصل بنای مسجد فتحیه یک کلیسای عهد بیزانسی بوده است که با عنوان کلیسای پاماکاریستوس شناخته می شود. کلیسایی که یکی از کلیساهای بیزانسی معروف در استانبول است. این کلیسا آخرین بنای پیش عثمانی بوده که میزبان کشیش اعظم مسیحیان بوده است. که نهایتا در سال 1587 نیز مقر سراسقف اعظم نیز از این کلیسا به کلیسای حواریون مقدس منتقل شد و توسط سلطان مراد عثمانی به یک مسجد تبدیل شد. نمایی زیبا از مسجد فتحیه ترکیه را در تصویر زیر مشاهده می کنید:
جاذبه های دیدنی مسجد فتحیه ترکیه
مسجد فتحیه ترکیه از نظر داشتن موزاییک های بیزانتین زیبا یکی از بزرگترین رقبای موزه چوراست. مسجدی دیوارهای بیرونی اش با آجرنما تزیین شده ولی اندرونی آن از زیبایی و جلوه خاصی برخوردار است. ستون های بزرگ مرمری با سرستون های منقش و طاق های کشیده و نیز موزاییک های بسیار زیبا بر روی گنبد بزرگ آن با طرح هایی از حضرت عیسی مسیح و 12 پیامبر دیگر و نیز تمثالی از دیسیس (حضرت عیسی به همراه حضرت مریم و سنت جان باپتیست) و نیز غسل تعمید حضرت عیسی (ع) از جمله جاذبه هایی است که بازدید از آنها از اهمیت بالایی برخوردارند.
هتل ها و رستوران های اطراف مسجد فتحیه ترکیه
کلا محله چارشامبا که مسجد فتحیه نیز در این محله قرار دارد از نظر امکانات رفاهی دست کمی از دیگر محلات شهر استانبول ندارد. بنابراین در نزدیکی مسجد فتحیه به راحتی می توان هتل ها و رستوران هایی را پیدا کرد. از جمله رستوران های نزدیک به این مسجد می توان به کافه والوت، کافه رستوران پایر، کافه رستوران نیو بالات، کافه نفتالین و غیره اشاره کرد. همچنین از هتل های نزدیک به مسجد فتحیه نیز می توان به آکین هاوس، بالات هوم، استودیو آپارتمان در استانبول قدیم، خانه تاریخی سافترون در استانبول قدیم و غیره اشاره کرد.
شرایط بازدید از مسجد فتحیه ترکیه
کلا موزه فتحیه همه روزه از ساعت 9 صبح تا ساعت 17 عصر به روی بازدیدکنندگان باز است و هزینه بازدید از این موزه برای هر بازدیدکننده نیز در حدود TL60 (لیر) می باشد. در ضمن برای ورود به این موزه می توان از استانبول موزئوم پاس نیز استفاده کرد. ضمنا موزه فتحیه ترکیه در محله چارشامبا منطقه فاتح استانبول قرار دارد و بهترین روش برای دسترسی به این موزه نیز استفاده از اتوبوس تا ایستگاه فنر یا ایستگاه فتحیه است.
استانبول شهری است که در آن می توان همه نوع بنای تاریخی و بنای یادبودی از دوره های مختلف تاریخی از عهد بیزانسی تا عهد عثمانی را مشاهده کرد. این برای کسانی که علاقه مند تاریخ هستند یک فرصت مغتنمی است. پس شما به عنوان یک فرد تاریخ دوست می توانید از بناهای تاریخی مختلف در استانبول از ایاصوفیه گرفته تا مسجد خیریه و از مسجد آبی گرفته تا آب انبار باسیلیکا را بازدید کنید. ضمنا برای اطلاع از شرایط و هزینه تورهای تاریخی استانبول 2024 نیز می توانید با ما در مجموعه سفیران سروش سعادت در ارتباط باشید.