مسجد ایاصوفیه کوچک ترکیه مسجدی است که به دلیل شباهت زیادش به ایاصوفیه معروف بین گردشگران به این نام شناخته می شود. جالب است بدانید که این مسجد نیز سرنوشتی بمانند ایاصوفیه بزرگ داشته است. در واقع این بنا در عهد بیزانسی یک کلیسای ارتدوکسی یونانی به نام کلیسای سنت سرجیوس و باچوس بوده است که به این دو روحانی مسیحی وقف شده بود. کلیسایی که به فرمان امپراطور جاستینین اول و در فاصله سال های 532 و 536 میلادی ساخته و تکمیل شد. اما پس از حدود 6 سال بعد فتح قسطنطنیه، کلیسای مذکور به دستور امپراطور عثمانی به مسجد تبدیل شد و حالا یک مسجد فعال و جاذبه توریستی استانبول قلمداد می شود. ضمنا این مسجد به همراه چند جاذبه تاریخی دیگر در سال 1985 میلادی تحت عنوان مناطق تاریخی استانبول در لیست سایت های میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است. در ادامه همین مطالب با ما در سایت سفیران سفر همراه باشید تا با مشخصات، شرایط و نحوه بازدید از مسجد ایاصوفیه کوچک در شهر استانبول نیز آشنا شوید.
تاریخچه مسجد ایاصوفیه کوچک در ترکیه
مسجد ایاصوفیه کوچک یا به ترکی Küçük Ayasofya Camii یکی از مساجد منحصر بفرد در شهر استانبول به شمار می رود. بنایی که اصالتا متعلق به دوره بیزانسی است و پس از فتح قسطنطنیه بمانند هاگیا صوفیه، مسجد چورا و مسجد فتیه و غیره از کاربری کلیسا به کاربری مسجد تبدیل شده است. این بنا یا بهتر بگوییم کلیسای سنت سرجیوس و باچیوس توسط امپراطور جاستینین اول در سال 536 میلادی ساخته شد. جاستینین کسی بود که بناهای دیگری مثل هاگیا صوفیه و آب انبار باسیلیکا و بناهای دیگری هم در کنستانتینوپل ساخته بودو به همین دلیل به او لقب جاستینین سازنده هم داده اند.
معماری کلیسای ایاصوفیه کوچک منحصر بفرد است و شباهتی به معماری ایا صوفیه بزرگ ندارد. این سازه دارای یک تالار هشت ضلعی است که در داخل یک مربع منتظم قرار گرفته و با گنبد چطری شکل به قطر 17 متر نیز پوشانده شده است. بد نیست بدانید که این کلیسا در سال 1513 میلادی یعنی درست شش سال پس از فتح قسطنطنیه به مسجد تبدیل شد. کار تبدیل این کلیسا به مسجد نیز بر عهده معمار مشهور آن زمان حسین آقا بود کسی که طراحی و ساخت کاخ توپکاپی را هم در کارنامه اش داشت.
حقایقی جذاب درباره مسجد ایاصوفیه کوچک
درباره مسجد ایاصوفیه کوچک و مخصوصا سبک معماری به کار رفته در آن یکسری حقایق جالبی وجود دارد که بد نیست پیش از بازدید از این مسجد از آنها نیز مطلع شوید:
- با اینکه این بنا حالا یک مسجد است ولی داخل این مسجد کتیبه ای به زبان یونانی باستان از عهد بیزانسی وجود دارد که امپراطور جاستینین و همسرش تئودورا را مدح می کند.
- مطابق گزارش پروکوپیوس (مورخ یونانی) در طی قرن 6- ام، از نظر معماری و دکوراسیون ، کلیسای سنت سرجیوس و باچوس پس از خود کلیسای سنت صوفیا دومین کلیسای زیبا در کنستانتین بود.
- طبق داستان قدیمی قبل از امپراطور شدن جاستینین عموی او جاستین درصدد قتل او برآمد اما یک شب قبل از اقدام چاستین، سنت سرجیوس و باچوس پیش امپراطور آمده و از او خواستند که جاستینین را نکشد. جاستین از قتل برادر زاده اش منصرف شد و بعدا در سال 527 میلادی جاستینین امپراطور بیزانس شد و به محض رسیدن به این مقام دستور ساخت کلیسا و وقف آن به سنت سرجیوس و باچوس را صادر کرد.
- پلان معماری منحصر بفرد مسجد ایاصوفیه کوچک در کلیسای سن ویتاله در راونا تکرار شده است. کلیسایی که در سال 547 میلادی بنا شده است. از سوی دیگر معمار سنان نیز در ساخت مسجد رستم پاشا نیز از معماری به کار رفته در مسجد ایاصوفیه کوچک الگوبرداری کرده است. این مسجد نیز در سال 1563 میلادی توسط معمار سنان و به درخواست وزیر اعظم سلطان سلیمان باشکوه یعمی وزیر رستم پاشا ساخته شد.
نحوه دسترسی به مسجد ایاصوفیه کوچک
مسجد ایاصوفیه کوچک درست در غرب سلطان احمد قرار دارد. شما برای رسیدن به این مسجد بایستی خیابان کوچوک ایاصوفیه را که از گوشه جنوب غربی مسجد آبی شروع می شود را دنبال کنید. مسجد مذکور را در انتهای این خیابان در سمت چپ اتان خواهید دید. در ضمن این مسجد از مسجد آبی حدود 5 دقیقه ای فاصله دارد. ناگفته نماند که مسجد ایاصوفیه کوچک همه روزه از ساعت 10 صبح تا ساعت 18 عصر به روی بازدیدکنندگان باز است و فقط در طی اوقات نماز به روی گردشگران خارجی بسته است. بازدید از این مسجد نیز برای همگان رایگان است ولی اهدای نذورات از طرف مردم مورد قبول است.
شرایط بازدید از مسجد ایاصوفیه کوچک
بازدید از مسجد ایاصوفیه کوچک همانند بازدید از دیگر مساجد کشور ترکیه است. گردشگران آزادانه می توانند از این مسجد دیدن کنند منتها آنها بایستی بازدیدشان را طوری برنامه ریزی کنند که با نمازهای سه گانه روزانه مسلمانان تداخلی نداشته باشد. در ضمن پیش از ورود به مسجد ایاصوفیه کوچک نیز حتما بایستی لباس مناسبی به تن داشته باشند و از سیگار کشیدن و ورود با کفش به مسجد نیز پرهیز کنند.
جاذبه های توریستی اطراف مسجد ایاصوفیه کوچک
همان طوری که در مطالب بالا هم گفته شد، مسجد ایاصوفیه کوچک در منطقه سلطان احمد واقع شده است و از همین رو نیز جاذبه های توریستی زیادی نیز در اطراف این مسجد وجود دارد. از جمله معروفترین م بهترین این جاذبه ها می توان به خود مسجد ایاصوفیه یا هاگیا صوفیه، مسجد آبی یا مسجد سلطان احمد، هیپودروم، آب انبار باسیلیکا، کاخ توپکاپی، کاخ بوکلئون و غیره اشاره کرد. هموطنان گرامی از طریق تماس با مجموعه سفیران سروش سعادت می توانند در جریان خدمات مختلف مسافرتی و توریستی قرار گیرند تا از این طریق با خیال راحتی سفر کنند.