یکی از موضوعاتی که برای توریست ها و گردشگران بین المللی مهم است اطلاع از آثار ثبت شده همسایگان ایران در یونسکو می باشد. گردشگران از این طریق می توانند علاوه بر آشنایی با برترین و با اهمیت ترین آثار کشورهای مختلف همچنین بهترین کشور را نیز برای هدف توریستی خود انتخاب کنند. در این مقاله ما به صورت جداگانه ای به معرفی آثار ثبت شده همسایگان ایران در یونسکو می پردازیم. کارشناسان مجموعه سفیران سفر آماده پاسخگوئی به سوالات هموطنان درباب شرایط ویزای توریستی هر یک از کشورهای همسایه ایران نیز می باشند.
آثار ثبت شده افغانستان و پاکستان در یونسکو
هر دو کشور افغانستان و پاکستان دارای تاریخی پرفراز و نشیب با مردمانی از فرهنگ ها، ادیان و زبان های مختلف هستند. طبیعی است که این دو کشور نیز دارای آثار و ابنیه هایی از اعصار مختلف نیز باشند که برای بازدید گردشگران می تواند بسیار جذاب باشد. از جمله آثار ثبت شده این دو کشور همسایه ایران می توان به موارد ذیل اشاره کرد:
| نام اثر | کشور | زمان ثبت اثر در یونسکو |
| مناره جام | افغانستان | 2002 |
| مجسمه بودا بامیان | افغانستان | 2003 |
| خرابه های باستانی موهانجادارو | پاکستان | 1980 |
| محوطه تاریخی تاکسیلا | پاکستان | 1980 |
| خرابه های تختی باهی | پاکستان | 1980 |
| قلعه و باغ های شالیمار در لاهور | پاکستان | 1981 |
| بناهای تاریخی در ماکلی | پاکستان | 1981 |
| قلعه روتاس | پاکستان | 1997 |
آثار ثبت شده ترکیه از همسایگان ایران در یونسکو
کشور ترکیه کشوری کاملا توریستی است که به سبب موقعیت جغرافیایی ویژه خود و نیز ترکیب آثار تاریخی و طبیعی در کانون توجه گردشگران و جهانگردان قرار دارد. از بین این جاذبه های توریستی متنوع برخی از آثار شهرت جهانی داشته و در لیست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده اند. بنابراین بازدید این جاذبه ها برای گردشگران از اهمیت بالایی برخوردار است. پس بنا به معیارهای انتخاب جاذبه های میراث جهانی یونسکو، آثار مذکور دارای اهمیت فرهنگی و طبیعی زیادی بوده و عبارتند از:
| اثر ثبت شده | محل | معیارهای انتخاب اثر | مساحت (جریب) | سال ثبت |
| آفرودیسیاس | آیدین | فرهنگی | 152 | 2017 |
| جاذبه باستان شناسی آنی | قاریص | فرهنگی | 251 | 2016 |
| جاذبه باستان شناسی تروی | چاناک کالا | فرهنگی | 158 | 1998 |
| بورسا و جومالکیزیک (محل تولد امپراطور عثمانی) | بورسا | فرهنگی | 27 | 2014 |
| شهر سافران بولو | کارابوک | فرهنگی | 193 | 1994 |
| دژ دیاربکر و باغ های هوصل | دیاربکر | فرهنگی | 521 | 2015 |
| مجموعه تاریخی افسوس | ازمیر | طبیعی | 663 | 2015 |
| گوبکلی تپه | شانلی اورفا | فرهنگی | 126 | 2018 |
| پارک ملی گورمه و جاذبه صخره ای کاپادوکیه | نوشهیر | مختلط | 9884 | 1985 |
| مسجد بزرگ و بیمارستان دیوریغی | سیواس | فرهنگی | 2016 | 1985 |
| هاتوشا (پایتخت هیتی ها) | چوروم | فرهنگی | 268 | 1986 |
| هیزاپولیس- پاموک کالا | دنیزلی | مختلط | 1077 | 1988 |
| نواحی تاریخی استانبول | استانبول | فرهنگی | 678 | 1985 |
| نمروت داغ | آدی یامان | فرهنگی | 11 | 1987 |
| چاتال هویوک | کونیا | فرهنگی | 37 | 2012 |
| جاذبه تاریخی پرگامون | ازمیر | فرهنگی | 333 | 2014 |
| شوش | خوزستان | فرهنگی | 350 | 2015 |
| مسجد سلیمیه | ادیرنه | فرهنگی | 3 | 2011 |
| خان توس | آنتالیا | فرهنگی | 126 | 1988 |
آثار ثبت شده ارمنستان از همسایگان ایران در یونسکو
ارمنستان از جمله همسایگان ایران می باشد که از تاریخ، فرهنگ و تمدن تقریبا مشابهی با کشورمان برخوردار است و حتی در برهه ای از تاریخ جزء قلمرو ایران محسوب می شده است. این کشور از جاذبه های گردشگری مختلفی هم به لحاظ تاریخی و هم به لحاظ فرهنگی برخوردار است. اما از بین آثار گردشگری 3 اثر حائز ده معیار انتخاب جاذبه میراث جهانی یونسکو بوده است و از نظر تاریخی و فرهنگی بسیار مهم است. این 3 اثر فرهنگی ارمنستان که در فهرست یونسکو ثبت شده عبارتند از:
صومعه های هاگپات و ساناهین با معیارهای فرهنگی در سال 1996 در لیست میراث جهانی یونسکو ثبت شده است. در همین راستا نیز کلیسای جامع و کلیساهای اشمیاتسین و جاذبه باستانی زوارتنوس هم در منطقه آرماویر ارمنستان در سال 2000 به لیست یونسکو اضافه شد و بالاخره صومعه گگارد و دره آزات اولیا نیز در همان سال به فهرست میراث جهانی یونسکو اضافه شد.
آثار ثبت شده عراق از همسایگان ایران در یونسکو
سرزمین عراق که در دوران باستان به عنوان تمدن میان رودان یا بین النهرین نیز شناخته میشد در همسایگی جنوب غرب کشورمان ایران واقع شده و میراث دار فرهنگ و تمدن بابلی است. ضمنا این کشور در برهه ای از تاریخ نیز جزئی از قلمرو سرزمین پارس بوده است. بنابراین طبیعی است که آثار و ابنیه تاریخی فراوانی از این دوره ها در عراق برجا مانده باشد. آثاری که برخی از آنها دارای اهمیت تاریخی و فرهنگی بین المللی بوده و در لیست میراث جهانی یونسکو نیز به ثبت رسیده است. این آثار عبارتند از:
| اثر ثبت شده | محل | معیارهای انتخاب اثر | مساحت (جریب) | سال ثبت |
| آشور (قلعات شرقات) | صلاح الدین | فرهنگی | 70 | 2003 |
| ارگ اربیل | اربیل | فرهنگی | 16 | 2014 |
| هترا | نینوا | فرهنگی | 324 | 1985 |
| شهر باستانی سامرا | صلاح الدین | فرهنگی | 15058 | 2007 |
| احوار جنوب عراق (آثاری از شهرهای بین النهرین) | – | مختلط | 211544 | 2016 |
| بابل | – | فرهنگی | 1054.3 | 2019 |
آثار ثبت شده آذربایجان در یونسکو
آذربایجان در مجاورت مرزهای شمالی ایران واقع شده و همانند ارمنستان دارای علائق تاریخی و فرهنگی مختلفی با ایران است. این رابطه فرهنگی به قبل از تجزیه این کشور برمی گردد و آثار تاریخی و فرهنگی موجود این کشور آیینه تمام نمایی از این رابطه فرهنگی دیرینه است. آثاری که برخی از آنها به دلیل اهمیت فرهنگی خود در لیست میراث جهانی یونسکو وارد شده و توجه گردشگران و جهانگردان خارجی را به خود جلب می کند. بر اساس آمارهای موجود تا سال 2019 این کشور فقط دارای 3 اثر ثبت شده در یونسکو بشرح ذیل بوده است:
هرسه آثار اشاره شده جز آثار فرهنگی آذربایجان محسوب شده و با ملاک های فرهنگی یونسکو نیز ارزیابی و انتخاب شده اند. شهر دیواری باکو به همراه کاخ شیروان شاه و برج مایدن که در سال 2000 ثبت شده اما چشم انداز فرهنگی سنگ نگاره گوبوستان در سال 2007 ثبت جهانی شده است. در آخر نیز مرکز تاریخی شکی بهمراه کاخ خان نیز در سال 2019 به لیست یونسکو اضافه شده است.
آثار ثبت شده ترکمستان از همسایگان ایران در یونسکو
یکی از وظایف مهم یونسکو ثبت جاذبه ها و آثار فرهنگی و طبیعی مهم در سراسر جهان می باشد. کشور ترکمنستان که دارای سابقه فرهنگی دیرینه ای می باشد جز لیست کشورهای پذیرنده کنوانسیون میراث جهانی یونسکو می باشد. به همین دلیل ترکمنستان نیز که از بناها و آثار تاریخی متعددی برخوردار است تلاش داشته تا برای معرفی بهتر خود به گردشگران خارجی آثار ملی خود را در فهرست یونسکو ثبت گرداند و در همین رابطه نیز توانسته است که 3 اثر زیر را در این لیست بگنجاند:
اولین اثری که در ترکمنستان توسط یونسکو به ثبت رسید پارک مرو باستان می باشد که در سال 1999 به ثبت رسمی رسید. جاذبه کونیا اورگنچ در سال 2005 و دژ پارتی نیسا به عنوان سومین اثر تاریخی در سال 1999 به ثبت رسید. همان طوری که در مطالب فوق نیز مشاهده گردید، بیشترین آثار ثبت شده همسایگان ایران در یونسکو متعلق به کشور ترکیه است. به همین دلیل علاقه مندان مهاجرت به ترکیه جهت اهدافی مثل مسافرت توریستی می توانند خدمات لازم را از کارشناسان مجموعه سفیران سفر دریافت کنند.