مسجد قلندرخانه ترکیه که در زمان امپراطوری بیزانسی با عنوان کلیسای تئوتوکوس کیریوتیسا شناخته میشد، یکی از دو سازه با پلان صلیب یونانی است. پس این بنا یا قندرخانه جامی سی یکی از کلیساهای بیزانسی بوده که پس از فتح کنستانتینوپل به دست عثمانیان در سال 1453 مثل هاگیا صوفیه، صومعه پانتوکراتور و کلیسای پاماکاریستوس به مسجد تبدیل شد. این کلیسا به مریم باکره وقف شده بود و احتمال دارد که نام کلیسا، کلیسای تئوتوکوس کیریوتیسا بود که به معنای مادر باکره خدا بود.
که پس از فتح قسطنطنیه به دروایش قلندری آن زمان اختصاص یافت و نام این مسجد هم از نام همین دروایش گرفته شده است و سپس در در سال 1746 میلادی حاجی بشیر آقا از بنایان کاخ توپکاپی در نیمه اول قرن 18- ام با افزودن محراب، منبر و محفل کلیسای تئوتوکوس کیروتیسا را به مسجدی تبدیل کرد. این بنا در منطقه وزنچیلر شهر استانبول قرار دارد و همه روزه نیز از ساعت 9 صبح تا 18 عصر به روی بازدیدکنندگان باز است. برای شناخت معروفترین بناها و یادمان های تاریخی کشور ترکیه با ما در سایت سفیران سفر همراه شوید.
مسجد قلندرخانه ترکیه؛ مسجدی با پلان صلیب یونانی
اصولا مسجد قلندرخانه Kalenderhane Mosque یا به زبان ترکی کالندرهانا جامی در اصل یک کلیسای ارتدوکسی شرقی در شهر استانبول است که توسط عثمانیان به مسجد تبدیل شد. به احتمال فراوان نیز این کلیسا به تئوتوکوس کیریوتیسا یا حضرت مریم وقف شده بوده است. بنایی که گاها از آن به عنوان کالندر هانه جامی سی و نیز سنت ماری دیاکونیسا یاد می شود. این بنا در زمره چند نمونه موجود از یک کلیسای بیزانسی با پلان صلیب یونانی گنبد دار است.
که در قرن 12- ام در طی حاکمیت خاندان کومنیان ساخته شد و تا سال 1453 میلادی نیز به عنوان یک کلیسای بیزانسی ارتدوکس یونانی استفاده می شد. در سال 1453 میلادی، پس از فتح کنستانتینوپل، این کلیسا به درویش های قلندری اختصاص یافت و آنها از این بنا به عنوان زاویه (مدرسه مذهب اسلامی) و عمارت (آشپزخانه) استفاده می کردند و دلیل نامگذاری این مسجد نیز به همین خاطر است.
مسجد قلندرخانه ترکیه کجاست؟
این مسجد که یکی از بناهای تاریخی شهر استانبول محسوب می شود در منطقه فاتح استانبول در محله زیبایی به نام محله وفا قرار دارد و درست در جنوب بخش شرقی آبگذر والنس قرار دارد. مسجدی که در فاصله کمتر از یک کیلومتری جنوب شرقی مسجد وفا کیلیسه قرار دارد. این بنای تاریخی که اساسا مربوط به دوره امپراطوری بیزانسی است سرنوشت مشابهی مثل ایاصوفیه و یا دیگر بناهای بازمانده از این دوره داشته است. که در برهه ای از زمان پس از فتح قسطنطنیه به مسجد تبدیل شده است. مسجدی که دارای پلان صلیب یونانی است که با یک گنبد در درون اضلاع شانزده گانه نگه داشته شده است! یک سازه متوسط ی که نشانگر معماری بیزانسی است که با ترکیب لایه های سنگ و آجر ساخته شده است.
فونداسیون های قلندرخانه بر روی یک حمام رومی
کلا بنای مسجد قلندرخانه بر روی فونداسیون های یک مجموعه حمام رومی قرن 5- ام یا 6- ام ساخته شده است. به هر حال کلیسای تئوتوکوس کیروتیسا در قرن 12- ام در طی حاکمیت خاندان کومننیان ساخته شده و تا سال 1453 از آن به عنوان کلیسای بیزانسی ارتدوکسی یونانی استفاده می شد. در سال 1453 میلادی و پس از فتح کنستانتینوپل، این کلیسا به دروایش قلندری یا به قول ترک ها کالندری درویشلری اختصاص یافت.
اما شاید این سوال برایتان نیز مطرح شود که کلیسای مذکور چگونه به مسجد تبدیل شد؟ در سال 1746 میلادی حاجی بشیر آقا از بنایان کاخ توپکاپ در نیمه اول قرن 18- ام با افزودن محراب، منبر و محفل کلیسای تئوتوکوس کیروتیسا را به مسجدی تبدیل کرد. سازه ای که به خاطر وقوع آتش سوزی در اواخر قرن 19- ام چندین بار بازسازی شد ولی هنوز هم به عنوان مسجد به کار گرفته می شد.
هتل ها و رستوران های اطراف مسجد قلندرخانه
مسجد قلندرخانه ترکیه در منطقه وزنچیلر، محله قلندرخانه استانبول قرار دارد و از همین رو نیز در اطراف این مسجد می توان هتل ها و رستوران های مختلفی یافت. مثلا از جمله هتل های نزدیک به مسجد مذکور در شهر استانبول شامل:
- هتل موزاییک (0.10 مایلی)
- استانبول تراس هتل (0.11 مایلی)
- اوران هتل (0.09 مایلی)
- هتل زوریخ استانبول (0.10 مایلی)
- ویندهام استانبول اولدسیتی (0.06 مایلی)
ضمنا از کافه ها و رستوران های نزدیک به مسجد قلندرخانه ترکیه نیز می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کرال دوروم (0.00 مایلی)
- رستوران سرآشپز موراف (0.04 مایلی)
- کافه دووم (0.03 مایلی)
- رستوران لذت کوفته (0.01 مایلی)
- غذای دریایی و استیک استانبول (0.02 مایلی)
شرایط بازدید از مسجد قلندرخانه ترکیه
مسجد قلندرخانه در منطقه وزنچیلر شهر استانبول قرار دارد و همه روزه نیز از ساعت 9 صبح تا 18 عصر به روی بازدیدکنندگان باز است. مثل اغلب مساجد ترکیه بازدید از مسجد قلندرخانه نیز برای همگان رایگان است. آسانترین روش ممکن برای دسترسی به این مسجد نیز سوار شدن به مترو M2 و پیاده شدن در ایستگاه مترو وزنچیلرمی باشد. ضمنا مسجد قلندرخانه یا کالندرهانا جامی سی درست در کنار ایستگاه مترو وزنچیلر قرار دارد.
مسجد قلندرخانه در مرکز شبه جزیره تاریخی استانبول در وزنچیلر قرار دارد و از همین رو به لندمارک های مهم استانبول مثل صومعه پانکراتور (مسجد زیرک)، آبگذر والنس (بوزدوغان کمری)، مسجد شاهزاده، مسجد صفرآقا، مسجد کلیسای وفا (وفا کیلیسه جامی) و نیز وفا بوزا شاپ تاریخی نزدیک است. استانبول اولین، معروفترین و مهمترین مقصد برای اغلب گردشگرانی است که به ترکیه سفر می کنند. اگر شما هم مایل به سفر به استانبول 2024 هستید و در تلاش برای شناخت معروفترین جاذبه های استانبول هستید، پس توصیه می شود به مطالب و مقالات مربوط به جاذبه های استانبول در مجموعه سفیران سروش سعادت مراجعه کنید.