یکی از شعرای نامی و ارزشمند ایران عطار نیشابوری است که آرامگاه او هنوز هم بعد از گذشت چندین قرن میعادگاه عاشقان و عارفان است و شاید به همین دلیل شناخت عطار نیشابوری و آرامگاه او برای ایرانیان اهمیت زیادی دارد و از سوی ادبیات دوستان و شاعران مورد توجه بسیار قرار میگیرد. اهمیت و جایگاه این شاعر معروف در زنده نگه داشتن زبان و ادبیات فارسی تا بدان حد است که در سالنامه کشورمان همه ساله 25 فروردین به نام شیخ عطار نیشابوری نامگذاری شده و در این روز مراسم بزرگداشت این شاعر جلیل القدر کشورمان در جوار آرامگاهشان در شهر نیشابور برگزار می شود. کارشناسان مجموعه سفیران سفر برای شناخت بهتر عطار نیشابوری و آرامگاه او این مقاله را نگاشته و به علاقه مندان فرهنگ و هنر ایران زمین تقدیم می کنند.
عطار نیشابوری کیست؟
حقیقتا یکی از بنام ترین و مشهورترین شعرا و عارفان کشورمان، عطار نیشابوری است و شناخت عطار نیشابوری و آرامگاه او برای هر فرد ایرانی ضروری است. عطار با نام کامل فرید الدین ابو حامد محمد عطار نیشابوری از معروفترین شعرای ایرانی قرون ششم و هفتم می باشد. عطار زاده نیشابور بوده و در سال 1146 میلادی در این شهر بدنیا آماده و متاسفانه در سال 618 هجری قمری و در هنگام تاخت و تاز مغولان به سرزمین ایران به قتل رسید. پس عطار نه تنها شاعر بلکه عرف و صوفی زمان خود نیز بوده و از علمای بنام زمان خود به حساب می آمده است. از مهمترین آثار وی در ادبیات فارسی نیز می توان به تذکره الاولیا، اسرارنامه، مصیبت نامه، الهی نامه، منطق الطیر، خسرونامه، مختارنامه و غیره اشاره نمود.
اما دلیل نامگذاری او با لقب عطار چیست؟ دلیل نامیدن این شاعر بزرگ و نامی کشورمان بنام عطار این است که گویا شغل پدریش عطاری و داروسازی بوده و او نیز این حرفه را از پدرش آموخته است و از آن سبب لقب عطاری را به این شاعر گرانقدر ایرانی داده اند. بر همین اساس عطار علاقه زیادی به حرفه عطاری داشته و تمایل خاصی به کسب دانش از طریق مدرسه و یا خانقاه نداشته و علاقه خاصی به عرفان آموزی در کنار شغل عطاری داشت. گفته می شود که حلقه مریدان و شاگردان این عارف و شاعر نامی نیز در عصر خود بسیار گرم و پرطرفدار بوده است.
بررسی و شناخت عطار نیشابوری و آرامگاه او
همان طوری که در مطالب فوق نیز بیان گردید، عطار یکی از شعرا و عرفای سده هفتم مقارن با سلطنت شاهانی مثل سلطان سنجر سلجوقی و نیز سلطان محمد خوارزمشاهی می باشد که به سبب یورش مغولان و تاخت و تاز آنها مخصوصا در دیار خراسان این شاعر بنام ایرانی نیز با شمشیر کینه جویی مغولان به قتل رسید. اما از آن زمان تا بحال آثار و اشعار این شاعر نقل محافل علمی و ادبی ایران بوده و هست و خواهد یود. برای خیلی از هموطنان نیز شناخت عطار نیشابوری و آرامگاه او بسیار مهم و ضرروری است و روزی نیست که عاشقان و شیفتگان این شاعر و عارف بنام کشورمان از آرامگاه او دیدن نکنند.
آرامگاه عطار نیشابوری در واقع یادمانی تاریخی است که گویا در عصر تیموریان و به فرمان علیشیر نوایی بر روی قبر این شاعر بزرگ طراحی و ساخته شده ولی منتها به مرور زمان دچار تخریب زیادی شده که در عصر پهلوی احیا و مرمت شده است و بعد از آن هم در سال های پس از انقلاب هم مختصرا مرمت شده است. جالب است بدانید که آرامگاه خیام با شماره ثبت 1173 جزء آثار ملی کشورمان محسوب شده و به همین جهت آن را می توان یکی از جاذبه های توریستی خراسان هم درنظر گرفت. جاذبه ای که همه ساله باعث جذب خیلی از عاشقان و طرفداران عطار به سمت نیشابور زادگاه این شعر نامی می گردد. تصاویر زیر نشانگر نماهایی از آرامگاه عطار نیشابوری می باشد:
شناخت عطار نیشابوری و آدرس آرامگاه او
همان طوریکه گفته شد، عطار این سخن سرای نامی ایران زمین به سال 540 هجری در شهر نیشابور زاده و در سال 618 به ضربت سربازان مغول کشته شد. از آن زمان آرامگاه عطار میعادگاه عاشقان و فرهنگ دوستان ایرانی و خارجی گردید. آرامگاه کنونی که در تصاویر فوق نیز مشاهده گردید، در دوره تیموریان و به دستور حاکم آن زمان خراسان یعنی امیر علیشیر نوایی در سده نهم هجری بر مرقد این شاعر بنام ایرانی ساخته شد. این آرامگاه در چند دوره تاریخی مخصوصا در دوران معاصر مرمت اساسی شده و اکنون زیارتگاه اهل دل و عاشقان فرهنگ و ادب ایرانی است. آرامگاهی بسیار باصفا و زیبا در دل باغی سرسبز با آب و هوای مطلوب که صفای روح هر بیننده ای را دوچندان می کند. آدرس آرامگاه عطار نیشابوری جهت دسترسی علاقه مندان در خیابان عرفان، منطقه توریستی نیشابور قرار دارد.
معماری آرامگاه نیز جذابیت آنرا دوچندان می کند چراکه این آرامگاه هشت ضلعی بوده و 4 در ورودی دارد و از این گذشته گنبد آن نیز با کاشی های به رنگ فیروزه نقش بندی شده است. هزینه ورود و زیارت این آرامگاه حدود 4000 تومان برای هر نفر بوده و معمولا از ساعت 8 صبح تا ساعت 8 عصر نیز به روی بازدیدکنندگان باز است. علاوه بر بازدید از آرامگاه، باغ پیرامون آن نیز از آرامش و زیبایی خاصی برخوردار است و قدم زنی یا عکاسی در این باغ و یا دیدن نمایشگاه صنایع دستی در آنجا نیز می تواند لذت گردشگران از این سفر را بیافزاید.
روز خیام بهانه ای برای سفر به نیشابور
هر روز از سال می توان برای بازدید از آرامگاه خیام نیشابوری به نیشابور سفر کرد اما 25 فروردین روزی است که در تقویم ایران به نام خیام است و در چنین روزی است که روز خیام گرامی داشته می شود. همچنین در روز 25 فروردین مراسمی در کنار آرامگاه این شاعر عالی مقام ایرانی برگزار می شود و برنامه های متنوعی مثل کنسرت موسیقی، شعر خوانی و تئاتر برای حضار اجرا می شود. مطمئنا در این روز سفر به نیشابور و به بهانه بزرگداشت خیام می تواند خاطره خوشی برای گردشگران به همراه داشته باشد. برای اخذ اطلاعات در خصوص سفرهای توریستی بایستی از مشاوره های حرفه ای مجموعه سفیران سفر بهره مند شوید.